Vuki Garden

Tên thông thường: Thủy tiên
Tên tiếng Anh: Chinese sacred Lyly, Narcisse a bouquets
Tên khoa học: Narcissus tazetta L. var. orientalis Hort. (N. orientalis Linn.)
Họ thực vật: Amarylliadaceae (họ Thủy tiên)

Cây thân cỏ, mập, khỏe do có củ lớn, ngoài có vỏ đen. Lá phẳng, dạng thuôn, màu xanh trắng. Cụm hoa trên một cuống chung dài, mọc ra từ nách lá, thẳng hay hơi cong. Các nghệ nhân cầu kỳ hay uốn cuống chung để có dáng khác nhau, như kiểu “Vũ kiếm”, cuống thẳng vút cao. Kiểu “Thủy ba” cuống chung uốn cong như sóng nước. Kiểu “Phượng vũ” dung hòa vừa thẳng lại vừa cong. Đỉnh mang 3 – 4 hoa làm thành tán, gốc có lá bắc thành mo mỏng. Hoa màu trắng hay vàng tươi, dạng ống dài cao 2 cm, trên chia thùy lớn hình trứng ngược cong ra ngoài. Cánh tràng phụ có mép răn reo màu vàng đậm, hình trụ chia thùy không đều. Nhị và nhụy không lộ ra ngoài cánh hoa. Quả nang.

Cây trồng rất công phu, phải gọt tỉa. Có hai loại thủy tiên: Thủy tiên đơn và Thủy tiên kép (loại có cánh đơn được ưa chuộng hơn). Củ Thủy tiên nhẹ, xốp, phủ bẹ dài, rễ tương đối mập, dày. Thủy tiên có thể trồng trong chậu cát hoặc thả nổi trong chậu nước (chậu trồng trong suốt để thưởng thức cả củ rể hoặc chậu sứ men cổ). Nếu trồng chậu cần ngâm củ trong nước vài ngày, rồi đem trồng trong cát.

Cây hoa thủy tiên mọc khỏe, lá xanh mướt, hoa tươi kéo dài cả tháng. Nếu thả trong nước, cần phải gọt tỉa, đặt mặt phẳng củ xuống dưới, lồi lõm quay lên để gọt. Dao gọt thật sắc, có một đầu phẳng để gọt bẹ và một đầu cong để cạo bẹ. Gọt dần từng bẹ lá ở mặt lõm để cho chồi hoa nhú ra. Cây thủy tiên thả nước cần thay nước mỗi ngày. Sau khi ngâm nước 5 – 6 ngày thì bắt đầu uốn tỉa. Cắt bớt lá và uốn cho cụm hoa có dáng đẹp.

Cây Thủy tiên nguyên thủy là Narcissus tazetta Linn. (Polyanthus narcissus) có nguồn gốc từ các đảo Canary đến Trung Quốc, Nhật Bản. Cây có hoa trắng hoàn toàn. Sau này, các nhà vườn trên thế giới đã tạo ra nhiều chủng có màu sắc hoa khác nhau.

Nhóm bicolore : Bao hoa màu trắng với phần phụ màu vàng.
Nhóm albae : Bao hoa và phần phụ hoàn toàn trắng.
Nhóm lutea : Bao hoa và phần phụ hoàn toàn vàng.

(Nguồn: Cây cảnh hoa Việt Nam, Trần Hợp)