Khi trồng cây, nhất là các em sen đá nhỏ xinh để bạn ngắm nghía hàng ngày, hẳn ai cũng sẽ rất vui khi thấy cây nhà mình nở hoa. Thế nhưng mà, bạn đã gặp trường hợp nào khi mà vừa hân hoan ngắm hoa được vài ngày thì cây của bạn có dấu hiệu lụi tàn và muốn “say goodbye” chưa? Có khá nhiều loài sen đá và cây mọng nước như thế đó. Không phải là do bạn không biết chăm sóc cây đâu. Đó chỉ là do đặc tính loài cây mà thôi. Nếu cây nhà bạn đang khỏe mạnh, sau khi nở hoa rực rỡ lại lụi tàn dần, thì có thể là cây thuộc nhóm “monocarpic” – thực vật đơn kỳ quả.
Thuật ngữ này có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp (mono, “đơn” + karpos, “quả” hoặc “hạt”). Loại thực vật này không nhất thiết phải là cây hàng năm. Bởi vì một số thực vật ra quả một lần có thể sống vài năm, hoặc vài chục năm trước khi chúng đến tuổi ra hoa. Điển hình nhất là cây tre. Có những loài tre sống đến 100 năm rồi mới nở hoa và chết. Ví dụ các cây là thực vật đơn kỳ quả như cây không khí (Tillandsia utriculata), tre mỡ (Bambusa vulgaris), tre lồ ô (Bambusa balcooa). Và một số loài trong họ Thùa (Agavaceae), họ cau (Arecaceae), họ Dứa (Bromeliaceae), họ Hòa bản (Poaceae). Các họ thực vật hai lá mầm là thực vật ra quả một lần như họ Ô rô (Acanthaceae), họ Trúc đào (Apocynaceae)… (Theo Wikipedia)
Một số loài mọng nước thuộc nhóm “monocarpic” như:
- Agave – Không phải tất cả các loài agao đều nở hoa xong sẽ chết. Và đa số các cây agao đều nảy chồi con xung quanh gốc cây mẹ từ rất sớm để duy trì nòi giống. Tuổi thọ của các cây agao cũng rất dài, từ vài năm đến vài chục năm. Thời gian cây nở hoa cũng kéo dài đến vài tháng.
- Kalanchoe – Có một số loài trong chi thuộc nhóm “monocarpic”. Đó thường là những cây có lá xếp chồng lên nhau, ví dụ như sen đá cánh bướm (Paddle Plant).
- Aeoniums – Chỉ một số loài trong chi này
- Sempervivum – Tất cả các loài trong chi này đều là thực vật đơn kỳ quả. Có thể vì thế cho nên đa số các cây sen đá phật bà đều nhảy con rất nhiều từ khi cây còn nhỏ. Và bạn cũng có thể tách các chồi con để ươm một cách dễ dàng.
- Sen đá dù tròn (Chinese Dunce Cap), Peperomia, and Sinocrassula (Sedum đen – sen đá nhím đen) là một số loài sen đá thuộc nhóm “monocarpic”.
Vậy thì tại sao cây lại ra hoa một lần rồi chết???
Ở một số loài, sự ra hoa báo hiệu sự lão hóa. Hoặc ở những cây khác, việc tạo quả và hạt gây ra những thay đổi bên trong cây dẫn đến cái chết. Những thay đổi này được gây ra bởi các chất hóa học hoạt động như hormone thực vật, chuyển hướng các nguồn tài nguyên của cây từ rễ và lá sang quá trình tạo quả và hạt.
Những cây này không thể duy trì lâu sau khi ra hoa vì trong cây không còn năng lượng nữa. Ngay cả khi cây được trồng trong loại đất tốt nhất và được tưới nước đầy đủ, chúng cũng không còn chất dinh dưỡng để tồn tại thêm nữa. Cây sẽ bắt đầu đen lại và khô quéo đi. Nhưng tin tốt là hầu hết các loài cây này đều cần thời gian rất dài để ra hoa. Và thời gian cũng khác nhau giữa các cây trong họ thực vật khác nhau. Ví dụ, các cây thùa (agao) có tuổi thọ khoảng 25 năm. Thậm chí có những loài agao có thể sống từ 50 năm đến 100 năm. Còn các cây sen đá phật bà (Sempervivum spp.) thường phát triển trong khoảng ba đến bốn năm.
THAM KHẢO ĐỊA CHỈ ĐẶT MUA PHÂN BÓN HỮU CƠ CHO CÂY TRÊN SÀN TMĐT LAZADA VÀ SHOPEE
Và làm sao để nhận biết các cây sen đá nào là “monocarpic”? Có thể nhìn vào cụm hoa. Nếu cụm hoa mọc ra từ đỉnh ngọn cây, ngay giữa tán lá, thì phần lớn cây thuộc nhóm “monocarpic plant”. Nếu phát hoa mọc ra từ các nách lá đoạn phía dưới và giữa thân, thì cây vẫn phát triển bình thường sau khi nở hoa.
Thông thường thực vật ra quả một lần có thể sống tiếp nếu hoa bị bỏ đi ngay khi chúng nở xong, trước khi bắt đầu hình thành hạt. Hoặc cắt bỏ nụ hoa trước khi bắt đầu nở. Và đa số các loài cây này đều nảy rất nhiều chồi con trong quá trình sinh trưởng. Vì thế rất dễ để cây duy trì nòi giống.
(Nguồn: planetdesert.com)
